Haber: Hatice Ünal Bilen
Fotoğraflar: Ümit Başer Alkaç
Aşçıların anavatanı Mengen, TAŞFED, TAŞKAPON, TAFED, ASOMDER, MAF ve Mengen Aşçılık ve Turizm Derneği’nin desteklediği Mengen Aşçılık ve Turizm Festivali’nin 31. sini 3-4 Eylül tarihleri arasında 56 ilin aşçı derneklerinin katılımıyla gerçekleştirdi.
Uluslararası Mengen Aşçılık ve Turizm Festivali’nin 31. si 3-4 Eylül tarihleri arasında Bolu Mengen’de gerçekleşti. Mengen Belediye Başkanı Turhan Bulut’un ev sahipliği yaptığı festivale Bolu Vali Yardımcısı Ayhan Kartlı, İlçe Kaymakamı Yavuz Akyol, CHP Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun, CHP Bolu Milletvekili Tanju Özcan katıldı.
Başbakanlık Tanıtma Fonu, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nin yanı sıra Türkiye Aşçılar ve Şefler Federasyonu (TAŞFED) Başkanı Yalçın Manav, Mengen Aşçılar Federasyonu (MAF) Başkanı Melik Altundağ, Tüm Aşçılar ve Pastacılar Konfederasyonu (TAŞKAPON) Başkanı Gökhan Tufan, Türkiye Aşçılar Federasyonu (TAFED) Genel Sekreteri Hüseyin Yılmaz’ın da katılımıyla gerçekleşen festivalde 56 ilin aşçı dernekleri, 56 stantta yerel mutfak kültürlerini tanıtarak, 56 bin porsiyon yemeği katılımcılara sundular.
Festivalde TAŞFED, TAŞKAPON, TAFED, ASOMDER, MAF ve Mengen Aşçılık ve Turizm Derneği organizasyonuyla farklı kategorilerde yemek yarışmaları düzenlendi. Festival alanına Türkiye Aşçılar ve Şefler Federasyonu (TAŞFED)’in iki boyunca süren yemek yarışmaları damga vurdu.
İlk kez Büyük Önder Atatürk’ün doğumunun 100. Yılı etkinliklerinden biri olarak 1981’de düzenlenmeye başlayan ve her yıl geleneksel olarak devam eden Aşçılar Festivali’ne Mengen halkının ilgisi de büyük oldu. Festival alanından gün boyu müzik yayının yapıldığı etkinlikte, Edip Akbayram ve Simge konserleri de Mengen halkına ve katılımcılara keyifli saatler yaşattı.
Dünyanın en büyük aşçılık heykeli Mengen’e dikildi
Türkiye’de yerel mutfakların tanıtımına ana tema olarak yer veren festivalin en coşkulu anlarından biri de, dünyanın en büyük Aşçılık Heykeli’nin açılış töreni oldu. 3 Eylül Cumartesi günü yoğun bir katılımla gerçekleşen törende bir konuşma yapan Mengen Belediye Başkanı Turhan Bulut, “Bugünkü törenimizin ilk bölümünde açılışını yaptığımız dünyanın en büyük aşçılık heykelinin festivalin değişmez adresi, aşçıların başkenti, aşçılar diyarı Mengen’imize dikilmiş olmasıyla da anılacaktır. Topkapı Sarayı’nın ilk Türk aşçısı Mengenli Yakup Usta anısına dikilen heykelimiz hem aşçılığa ve aşçılara verdiğimiz önemin hem de Mengen’imizin bir simgesi olacağına inanıyoruz” diye konuştu.
15.5 metre yüksekliği ile dünyanın en büyük aşçılık heykeli özelliğini taşıyan Mengen’in simge anıtı, Türkiye’de Artvin ve Ankara’dan sonra üçüncü büyük heykel olma özelliği taşıyor.
Bulut: “Bu, ilçemiz için bir gurur kaynağıdır”
Heykel açılışı ve aşçıların festival alanına yaptıkları görkemli kortej yürüyüşünün ardından gerçekleşen açılış töreni ise saygı duruşu, İstiklal Marşı ve halkoyunları gösterilerinin ardından açılış konuşmaları ile devam etti.
Festivalin açılış konuşmasını yapan Mengen Belediye Başkanı Turhan Bulut, “İlk festivalden bugüne kadar tüm etkinliklerde hemşerilerimizle beraber olduk. Bu festivalimiz ilçemiz için bir övünç, bir gurur kaynağıdır. Mengen gibi küçük bir ilçede festivalimizin bugünlere gelmesine katkıda bulunan, aramızdan ayrılan tüm üstatlarımıza, tüm Mengen severlere, tüm aşçılarımıza, dostlarımıza teşekkür ediyorum. Yıllardır özveriyle, Mengen adıyla ve markasıyla bütünleşen bu etkinliğimize sahip çıktılar, sahip çıkmaya da devam ediyorlar. Bugüne kadar düzenlediğimiz festivaller aşçılarımıza, aşçılık eğitimine, turizme, sanat ve kültürümüze önemli kazanımlar sağlamıştır” dedi.
“Festivali uluslararası boyuta taşımaya kararlıyız”
31. si gerçekleşen festivalin diğerlerinden farklı olduğunun altını çizen Bulut, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu festival bir başka. 56 kentimizin mutfağının özgün lezzetlerini buluşturmasıyla ulusal boyutun zirveye çıktığı bir festival olacak. Etkinliğin ulusal boyuttaki bu zirvesinden sonra uluslararası boyuta taşımaya azimli ve kararlıyız. 32. festivalimizi bu doğrultuda uluslararası boyuta taşıma kararlığımızı sizlerle paylaşıyoruz. Bundan bir süre önce ilk adımımızı atmış ve kardeş kentimiz Almanya Mengen şehrimizle kurduğumuz bağlarla 32. festivalimize Almanya’dan büyük bir destek alacağımızın sözünü almış durumdayız.”
Manav: “Bizi parçalamak isteyenler 15 Temmuz’da yapamadıkları gibi aşçılarımızı da parçalayamayacaklar”
Mengen Aşçılık Festivali’nin açılış törenine TAŞFED Başkanı Yalçın Manav’ın yaptığı konuşma damga vurdu. “Mengen’de olduğum için çok mutluyum” sözleriyle konuşmasına başlayan Manav, “Mengenliler için, aşçılarımız, şeflerimiz için buradayız. 200’ün üzerinde aşçımızla festivale destek vermeye geldik. Her zaman Mengen ve aşçılarının yanında olacağız. Tüm Türkiye’deki aşçılarımızın yanında olacağız. Birlik ve beraberlik içinde olmamızı rica ediyorum. Neden? Bölünmezsek, el ele verirsek, dünyaya Mengen mutfağını da tanıtmış oluruz. Aşçılarımızı da tanıtmış oluruz. Hepimiz kardeşimiz, hepimiz birbirimize saygı ve sevgi göstermek zorundayız. Bizi parçalamak isteyenler 15 Temmuz’da yapamadıkları gibi aşçılarımızı da parçalayamayacaklardır. Ben bu sektöre 1992’den beri emek veriyorum çünkü onu hak ediyorlar.”
“Aşçıya kız vermeyenler, şimdi birbirleriyle yarışıyor”
Atatürk, Bursa Çelik Palace’a gittiğinde övgüyle şunu söylüyor: ‘Aşçılık çok önemli bir meslektir. Değerini bilin, mutfağımızın gelişimini sağlayın.’ Aşçılık çok büyük, çok popüler bir meslek. Benim çocukluğum Malatya’da geçti. Bizim mahallede bir aşçıya bir kız verdiler diye 10 hane konuşmazdı. Sordum niçin dedim, ‘Aşçılığı meslekten saymadığımız için küstük, konuşmuyoruz’ dediler. Şimdi kızlarını aşçılara vermek için herkes yarış ediyor” şeklinde konuştu.
Tufan: “Mengen Festivali’ne değer katmak için buradayız”
Tüm Aşçılar ve Pastacılar Konfederasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Gökhan Tufan yaptığı konuşmada, “Bugün Mengen’de Türkiye’de konfederasyonumuza bağlı yedi bölgesel federasyon ve bunlara bağlı 56 il derneğimizle geldik ve onların kendilerine ait yöresel yemeklerimizi bu festivalde sergileyeceğiz. Bizim amacımız, Mengen Festivali’ne daha fazla değer katmak, ulusal bazda ciddi bir canlılık getirmek ve devamında uluslararası düzeyde iyi bir yere taşımak. Bunun için de gerçekten ciddi bir emek verdiğimizi düşünüyoruz” dedi.
Festivale TAŞFED’in yemek yarışmaları damga vurdu
Festivalde TAŞFED, TAŞKAPON, TAFED, ASOMDER, MAF ve Mengen Aşçılık ve Turizm Derneği organizasyonuyla farklı kategorilerde yemek yarışmaları düzenlendi.
Festival alanına Türkiye Aşçılar ve Şefler Federasyonu (TAŞFED)’in iki boyunca süren yemek yarışmaları damga vurdu. Ustalar, Engelliler ve Gençler kategorilerinde gerçekleşen yarışmalarda Türkiye’nin yöresel malzemelerini ve yemeklerini ortaya çıkarmak, klasikleşmiş yemekleri de modern sunumlarla dünyaya tanıtmak amaçlandı.
Organizasyon sırasında Kutadgu Bilig’in kitabından alıntı yaparak festival ve aşçılığın önemi hakkında açıklamalarda bulunan TAŞFED Başkanı Yalçın Manav şunları söyledi: “Kutadgu Bilig’in kitapları var. Orada da aşçılardan bahsediliyor. Diyor ki, ‘Efendinin aşçısı ahlaklı, düzgün, yaratıcı, güvenilir olmalı.’ İşte aşçılık bu kadar büyük ve itibarlı bir meslek. Çeşnicibaşı ikinci sırada kalıyor. Ama gelin görün ki, onların hepsi gelmiş geçmiş, bir tek Mengen kalmış.”
“Belediye yaptı, 15 aile katıldı; ben yaptım 401 aile katıldı”
Melik Bey (Altuntaş) benim kardeşim, aşçılıktan önce kardeşim. Sonra Mengenli… Mengen Belediye Başkanı Turhan Bulut’u ben öncesinde de tanıyordum. Ne kadar iyi etti ki, Mengen Aşçılar Federasyonu’nu kurdu. Çünkü bazı şeyler ortada kalıyordu. Bir de bazı yanlışlıklar oluyordu. Şimdiye kadar yarışmalarda kadınların evde yaptıkları yemekler sergileniyordu. Bizim 20 dernekten en az 18 tanesi de bunu yapıyor. Evde yapın, getirin, jüriler değerlendirsin diye. Ödüllendiriliyorlardı da. Ben Malatyalıyım. Belediye yaptığında 15 aile katılmıştı. Ben yaptım, 401 aile katıldı.
O dönem televizyonda da şunu söylemiştim: ‘Eğer çok özeniyorsanız misafire yaptığınız yemeği getirin. Özenmiyorsanız kocanıza, çocuklarınıza yaptığınız yemeği getirin. Ama yine de katılın, çekinmeyin, gelin.’ Öyle yemekler çıktı ki, ben Malatyalı olduğum halde Ayva Yaprağı Sarmasını bilmiyordum. Öyle bir aroması var ki, hayretler içinde kaldım.
“Mengen tencere yemekleriyle kurtulur”
1.Mengel Ulusal Yemek Yarışması’nda iki gün boyunca toplamda 120 kişi, sekiz ayrı kategoride yarışacak. Ulusal diyoruz ama belki yakın zamanda burada İstanbul’da yaptığımızın bir örneği Mengen Uluslararası Yemek Yarışması yaptığımızda o zaman dışarıdan geleceklerdir.
Ama Mengen’de kurtuluş şu: tencere yemeklerinin yanında sunum yapmaları. Çünkü Mengen tencere yemekleriyle meşhurdur. Onlar da kolay değildir. Gidin Avrupa’da tencere yemeği deniyor; patates haşlamış, eti de koymuş. Bir de onların çorbaları var, başka bir şey yok. Ama burada zengin bir çeşitlilik var. O yüzden saraydalar. Bir de en iyileri seçilip götürülüyor. Aşçılık mesleği Mengen’de başlamış, burada gelişerek bir yerlere transfer ediyorsunuz. Sarayda da aynı şekilde. Ama diğer yerlerde; Kastamonu’da, Malatya’da, Diyarbakır’da, Urfa’da transfer diye bir şey yok. İçe dönmüşler. Gidin Urfa’da kebap var, lahmacun var. 52 tane yemeği var ve hiçbirini yapmıyorlar. Urfa da UNESCO’ya girerdi.
“Bu yıl festivali ilk defa konaklamalı yapıyoruz”
Mengen Aşçılık Festivali’nin bu yıl yeniliklerle geldiğini altını çizen Yalçın Manav, bu yıl festivali ilk kez konaklamalı hale getirdiklerini belirterek, “Bu bir aşçılar buluşması bence. Şimdiye kadar konaklama yoktu. Gelen geliyordu, neden? Annesi, babası, akrabaları var, yarışmalara gelip sonra oralarda kalıyordu. Bu festivalde yüzde 80’i Mengenli aşçılar buraya geliyorlardı. Memleketi için, buluşmak için geliyordu. Ya da akşamında geri dönüyorlardı. Konaklama olmadığı için tabii.
Bu sene ilk defa burada yurtlar ve pansiyonlarla 2 ya da 3 gün konaklama var. Öğrenciler, şefler, gençler ve basın mensupları olarak. Onun için 1. Uluslararası yarışma iki gün ve festivalin içinde ulusal yarışma yapılıyor. İkincisi de, üçüncüsü de yapılacaktır. Uluslararasına da çevireceğiz. Çünkü hak ediyor” diye konuştu.
Ay: “Meslektaşlarımızla birlik ve beraberlik duygularını pekiştirdiğimiz başarılı bir organizasyona imza attık”
Yemek yarışmaları esnasında bir araya geldiğimiz Türkiye Aşçılar ve Şefler Federasyonu Başkan Yardımcısı ve jüri başkanı Turgut Ay ise festival hakkındaki düşüncelerini şöyle paylaştı:
“Mengen ilçesi ülkemizde aşçılığın başkenti olarak bilinir. Aslında bana göre bu yıla kadar sadece Mengenli aşçıların festivali olan bu eşsiz organizasyon, Türkiye’nin her kesiminden ve yöresinden gelen meslektaşlarımızla bundan sonra gerçekten bütün aşçılarımızın ilçesi ve festivali haline gelmiştir. Ayrıca açılışını yaptığımız dünyanın en büyük Aşçılık Heykeli de mesleğimizin bir simgesi olmuştur. Başta Mengen Belediyesi ve Mengen Aşçılar Federasyonu olmak üzere emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.
“Dernekler ve federasyonlar meslektaşlarımızı birleştirme konusunda eksikler”
TAŞFED olarak festivale ilk defa katılıyoruz. Bunun sebeblerinden bir tanesi, birlik beraberlik adına kurduğumuz dernek ve federasyonlarımızın aslında bizleri tam tersine birbirimizden ayırmış, kategorize etmiş ve birlikte hiç şey yapamaz haline getirmiş olmasıdır. Türkiye’nin en büyük ve en eski aşçılar federasyonu olarak bu değerli organizasyona daha önce davet edilmediğimizin altını çizmek istiyorum. Bu tip organizasyonlar birilerinin tekelinde olmamalı. Çünkü bu organizasyonların yerelden uluslararasına taşınmasını istiyorsak, Mengen Belediyesi’nin yaptığı gibi her kesimden meslektaşlarımız davet edilmeli ve bu çoşku artırılarak paylaşılmalıdır. Bunu başarıp festivali ilçe değil, ülke festivali haline getiren Belediye Başkanımız Turhan Bulut’u ve Mengen Aşçılar Federasyonu Yönetim Kurulunu tebrik ediyorum.
“Mengenli aşçılar Bolu yemekleri konusunda daha başarılı olabilirler ”
Mengen bir aşçılık diyarı olmuş. Fakat yemekleri ve restoranları ile sınıfta kalmış bir ilçemizdir. Mengenli meslektaşlarım ne kendi yöresel ürünlerini ne de yemeklerini dünya standartlarına kavuşturamamışlar. İlçede Bolu ve Mengen yemekleri adına hatırı sayılır bir yer olmaması üzücüdür. Bu eleştirimi okuyan meslektaşlarım bana lütfen sitem etmesinler. Eminim bunu kendileri de görüyorlardır. Umarım benim bu düşüncelerim bir özeleştiri olarak kabul edilir ve festivalin aslında Bolu -Mengen yemek kültürünü daha yukarılara taşınması açısından vesile olması gerektiği görülür.
“Festivalin başarısına katkı sunmaya ve bütün meslektaşlarımızla birlik olmaya geldik ”
31. Mengen Aşçılar Festivali içinde 2 gün süren bir aşçılık yarışması düzenledik; genç şeflerin, ustaların ve yerel halkın da katılabildikleri kategorilerde yarışmalar düzenleyerek, Bolu yemek kültüründe gizli kalmış ve popüler olan yemekleri hep birlikte bu yarışma sayesinde tekrardan hatırladık. Diğer illerden gelen meslektaşlarımızla fikir alı verişinde bulunarak bu yemeklerin modern sunumlarla otel ve restoranlardaki menülerimize entegrasyonu konusunda fikir birliğine vardık.”
Altundağ: “Mengen 570 yıllık mutfak geleneğine sahip bir değerdir”
Festivalin Mengen mutfak kültürüne ve bölge turizmine katkıları hakkındaki düşüncelerini de paylaşan Mengen Aşçılar Federasyonu (MAF) Başkanı Melik Altundağ ise, Mengen aşçılık kültürünün babadan oğula geçen bir aşçılık geleneği olduğunu ve içinde 570 yıllık bir geçmişi barındırdığını belirterek şöyle konuştu: “Saraylardaki aşçılar yüzyıllar boyu Mengen’deki aşçılardan oluşmuştur. Bu sarayların ilk Türk şefi, aynı zamanda Fatih Sultan Mehmet’in şefi, Mengenli Yakup Usta’dır. Kendisi Mengen’deki aşçılık kültürünün yolunu açmıştır. Bu kültür dünyanın dört bir yanında halen devam etmektedir.
Mengen Aşçılar Federasyonu olarak, 31. Uluslararası Aşçılık ve Turizm Festivalimizde Kültür ve Turizm Bakanlığı, Başbakanlık Tanıtım Fonu ve Mengen Belediyesi’nin katkılarıyla Fatih Sultan Mehmet’in aşçısı olan Yakup Usta’nın anısına ustalara saygı anıtı olarak bir aşçı heykelinin açılışını gerçekleştirdik. Bu anıt, 15 metre yüksekliğiyle dünyanın en büyük heykeli özelliğini taşımaktadır. Bugüne kadar dünyada bunun gibi bir çalışma daha yapılmamıştır. Bakıldığı zaman Amerika’nın bile 370 yıllık bir geçmişi var. Mengen’imizin dediğim gibi 570 yıllık bir geçmişi var. Asırlar boyu Mengenli şefler dünyanın her tarafında yaptıkları çok lezzetli yemeklerle bugüne kadar başarıları sergilemişlerdir.”
“Mengen aşçılığını Türk mutfak kültürü olarak görüyoruz”
Yöresel mutfakların günümüzde mutfak sektörünü önemli bir noktaya taşıdığını belirten Atundağ, “Bu yüzden de bizler Mengen aşçılığını bir mutfak faktörü olarak görmüyoruz, Turizm Bakanlığı gibi düşünüyoruz, Türk mutfak kültürü olarak görüyoruz. Aynı şekilde sivil toplum örgütleri de aynı bakışta. Bizim burada Adana ya da farklı bir mutfağı yapmamız pek bir şeyi değiştirmiyor. Biz burada bütün sivil toplum örgütleriyle hepsini yapıyoruz, aşçılık geleneği zaten budur. Yöresel kaybolan lezzetleri ortaya çıkarmak en büyük misyonudur. Yalçın Başkan’ın federasyon olarak gerçekleştirdiği projelerde de bu kaybolan lezzetler yeniden açığa çıkarılarak gelecek nesillere aktarılmaya çalışılıyor” dedi.
“Genç aşçılarımızın mesleğe yoğun bir ilgisi var”
Konuşmasının devamında Mengen Aşçılık Festivali’nin genç aşçıların yetişmesi ve ulusal-uluslararası mutfaklara taşınmasında önemli bir basamak olacağına inandıklarını belirten Altundağ, sözlerini şöyle tamamladı:
“Son 10 yılda dünyada mutfağın yeri ve önemi bir hayli değişti. Hatta otel konaklamalarının bile önüne geçerek yeme içme sektörü olarak birinci sıraya yerleşti. Dolayısıyla genç arkadaşlarımız açısından aşçılık popülerliğini artırmaya başladığı için bugün 100’ün üzerinde aşçılık üniversitesi ve sayamayacağım kadar meslek ve teknik aşçılık okulları açıldı. Bu şunu gösteriyor, bu gelişim Türkiye için güçlü bir imaj olacaktır. Bu bir potansiyeldir ve bugüne kadar dünya arenasında alamadığımız yerimizi alacağımıza inanıyorum.”
