Haber: Hatice Ünal Bilen
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, COVID-19 salgınına karşı uygulanacak ekonomik destek paketini 18 Mart Çarşamba günü açıkladı. İçinde turizm sektörünü içeren konaklama vergisi, muhtasar, KDV tevkifatı, SGK prim ödemeleri ertelemelerinin de yer aldığı paketi turizm sektörü temsilcileri nasıl değerlendirdi, bu haberimizde…
Türkiye Turizm Tanıtım Ajansı Yönetim Kurulu Üyesi – Türkiye Otelciler Federasyonu TÜROFED Yönetim Kurulu Üyesi Murat Toktaş:
“2. paketten nakit akışıyla ilgili de önlem bekliyoruz”
Bir beklenti içindeydik, ilk pakette bazı destekler açıklandı. Bunların olumlu olduğunu düşünüyoruz. Bunların ilk paketle sınırlı kalmayacağını, mutlaka ilave paketlerle diğer beklentilerimizin de karşılanacağını umut ediyoruz. Turizmde nakit akışı ve istihdam olmak üzere iki önemli sorunumuz var. İstihdam konusunda problem yaşanabilir. Ancak Cumhurbaşkanımızın dün açıkladığı paketin 15. maddesi ile istihdam konusu bir miktar rahatlayacak gibi görünüyor. Bununla beraber önümüzdeki üç aylık dönemde tesislerimizde ciddi nakit akışı sıkıntısı olacak. Bir sonraki paketten beklentimiz, özellikle kredi borcu olan otellerin üç aylık borçlarının mevcut kredi bitim tarihleri sonuna eklenmesi yönünde olacak.
Turizm Otel Yöneticileri Derneği (TUROYD) Başkanı Ali Can Aksu:
“Paketin çalışanlar boyutu eksik kaldı”
Paketin tüm çalışanlar boyutu eksik kaldı. On binlerce çalışan otelin kapanması veya iş yapmaması sebebi ile personel ya ücretsiz izne çıkarıldı ya da tamamen işten çıkarıldı. Dolayısıyla, bu insanların kredi borçları, ev kiraları, geçindirmekle mükellef oldukları aileleri vardı. Bundan dolayı en büyük mağduriyeti yine turizm çalışanları yaşamıştır. Oteller, acenteler ve rehberler açısından tüm turizm çalışanları açısından bu paket bizleri memnun etmemiştir.
Plan Tours Ceo’su Hüseyin Kurtoğulları:
“Plan Tours’u kapatıyoruz”
Her zaman olduğu gibi paketten turizmle alakalı hiçbir şey çıkmadı, hiçbir destek yok. Tuvalet temizleyenlere destek var ama yıllardır bu ülkenin en büyük sektörüne, en büyük döviz girdisi sağlayan sektörüne hem de otomotiv gibi çakma döviz sağlayan değil, hakiki döviz getiren sektörüne en ufak bir katkı yok. Zaten böyle bir beklentimiz de yoktu, bu sonucu bekliyorduk. Plan Tours’u kapatıyoruz. Sebebi sadece korona virüsü salgını da değil. Son yıllarda turizme olan ilgisizlik, turizmin her kesimine yapılan stopajlar sonunda maalesef dayanacak gücümüz kalmadı. Son mart ayının maaşlarını da mal varlığımızı satarak ödüyoruz. Ondan sonra da turizmle ilişkimizi kesiyoruz, vergileri ödeyecek gücümüz de yok. 
Uluslararası MICE Endüstrisi Derneği (I-MICE) Başkanı Hüseyin Kurt:
“Bu paket, turizm başta olmak üzere ekonomiyi ve çarklarını soğutamaz”
Açıklanan tedbir paketi; başta sektörümüz olmak üzere ekonomiyi ve çarklarını soğutamaz. Dönmesini sağlayamaz! Daha kapsamlı bir hazırlık ve paket olması gerekirdi. Dokunan ve bizi ayakta tutacak kalemler olması gerekirdi. Birçok detay da ‘gri’. Bunların hızlıca netliğe kavuşması gerekmektedir. Hepimiz için daha zor günler başlıyor!
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği TÜRSAB Şişli BTK Başkanı Aylin Güneşli:
“Pakete yeni maddeler eklenmezse birçok seyahat acentesi kapanacaktır”
Dünyaca benzeri ve süresi belli olmayan çok zorlu bir dönemden geçiyoruz. İlk olarak seyahat kısıtlamalarının, uçuş ve toplantı / etkinlik yasaklarının geldiği bir dönemde, seyahat acenteleri olarak iptaller nedeniyle müşterilerimize önceden ödemelerini yaptığımız uçak, otel, transfer, tedarikçi vs. iadelerini yapmakla meşgul olduğumuz ve işlerimizin uzun bir sürede normale dönecek gibi görünmediği şu dönemde SGK, vergi vs. ertelemeler yerine acilen minimum 6 ay alınmaması, işsizliği önlemek için personel maaş desteği, faizsiz kredi desteği, bu sene TGA payının alınmaması gibi acentelere can suyu sağlayacak desteklerin olması gerekiyor. Açıklanan destek paketine en kısa sürede seyahat acenteleri için yeni maddeler ekleneceğine inanıyorum. Yoksa birçok seyahat acentesi kapanacaktır.
Küçük Oteller Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ertan Ustaoğlu:
“Paketin çok fazla ehemmiyeti yok”
Turizmle ilgili ekonomik paket çerçevesinde bize verilen sadece konaklama vergisi, SGK primleri ve KDV ertelemeleri. Ancak bu paketin çok fazla bir ehemmiyeti yok, geçici olarak düşünüyorum. Sektörlerde tabii şu da var, bu paketler bir iki ay için yapılıyor. Ama sektörler ancak bunu 3-5 ay sürelerle ancak toparlayabiliyor. O bakımdan paketin uygulanmaya geçilmesiyle beraber bazı konularda tekrar tekrar incelenmesi ve ivedilikle yeni tedbirlerin alınması lazım. Aksi halde üst üste bindiği zaman firmalar çok zor durumda kalacaklar. Bir de elektrik, su ve kira işletmelerle ilgili düzenlemede hiçbir şey söylenmedi. Bununla ilgili de en kısa zamanda bir açıklama yapmalarını bekliyoruz. Yine acentelerle ilgili hiçbir paket yok. Organizasyon firmaları ifadesi var ama kimleri kastediyorlar, o belli değil. Onu da daha açıklayıcı hale getirmek lazım.
Old City Otelleri Platformu Başkanı ve Grand Ant Hotel’in Sahibi Tarkan Akyüz:
“Ötelemek yerine yüzde 50 indirim uygulanmalıydı”
Cumhurbaşkanımızın açıkladığı ekonomik pakette işimize yarayacak çok önemli bir şey yok. Kiracı oteller önemli bir konu ki kiralarını ödeyemiyorlar. Personelle ilgili bir destek yok. Elektrik, su, doğalgaz ile ilgili bir katkı yok. Paket kapsamında bazı vergileri ötelediler ama bundan sonra karşımıza daha büyük vergiler çıkacak. Ötelemek yerine yüzde 50 indirim uygulansaydı daha hoşumuza giderdi. Bir beklentimiz de, asgari ücret oranında ortalık durulana kadar ödeme yapılmalıydı. Grant Ant Hotel olarak biz şu anda İŞKUR’Dan 1 Nisan- 30 Haziran arası personelimize 1.750 TL para alıyoruz. Otelimizi kapattık. Çalışanlarımızın yıllık ücretli izinlerini başlattım. İŞKUR’un verdiği para yetersiz olduğu için üç ay boyunca farkı ben karşılayacağım.
İstanbul Turist Rehberleri Odası (İRO) Başkanı Sedat Bornovalı:
“Rehberlere spesifik olarak değinilmemesini olağan karşılıyoruz”
Rehberlere spesifik olarak değinilmemesini olağan karşılıyoruz. Çünkü çok genel bir tedbir paketi bu. Genel olarak istihdamın muhafazası yönünde alınan tedbirler mutlaka tüm çalışanların yararına olacaktır. İlk anda şikayetler olduğunu, paketin yetersiz bulunduğunu duyuyorum ancak çok geniş kapsamlı bir mücadele için de çok yüksek kaynak ayrıldığı fikrindeyim. Bu nedenle, şu anda hoşa gidiyor olsa da herkese para dağıtmak yerine daha temkinli durulduğu kanaatindeyim.
İstanbul Turizm ve Seyahat Acentaları ve İşadamları Derneği (TUSAD) Başkanı Hasan Bayram:
“İlk paketi olumlu buluyorum”
İlk paketi olumlu buluyorum. Ama bu salgın çok daha uzun sürerse özellikle turizm seyahat acentelerine yönelik daha somut tedbirlerin açıklanması gerekecek. Paketten ne bekliyorduk, en azından acentelerin hepsinin çok ciddi araç sayısı var, bu araçların olası vergilerini ertelenebilir, vergisiz yakıt desteği verilebilir, oteller veya başka anlaşmalar için verilen çeklerin ötelenmesi lazım. Çünkü şu an nakit girdi olmadığı için bu çeklerin ödemelerinde ciddi bir sorun yaşanacaktır. Seyahat acentelerinin üzerindeki vergilerin hafifletilmesi lazım. İlk paket olduğu için biraz daha bekleyip görmek lazım. Zaten ikinci paket de mecburen açıklanacak, tüm bu saydıklarım ikinci pakette olmalı çünkü sektörümüzün devletten çok ciddi bir desteğe ihtiyacı var.
Turizm Yazarları Derneği (TUYED) Başkanı Musa Alioğlu:
“Sağlıkla ilgili önlemleri de pakette görmek isterdik”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı ekonomik tedbirler paketi Corona virüs salgınından etkilenen iş dünyasına yarar nitelikte. KDV ve SGK primlerinin 6’şar ay ertelenmesi, çok şikayet edilen Konaklama Vergisi’nin Kasım’a kadar alınmayacak olması, otel kiralamalarındaki irtifak hakkı ve hasılat paylarının ertelenmesi, banka kredi borçlarının ötelenmesi gibi düzenlemeler iş dünyası için geçici de olsa ilk etapta işe yarayacak çözümler olarak görülmektedir. Direkt vatandaşı ilgilendiren çözümler de teknik olarak eksik olsa da işe yarar iyileştirmelerdir.
Tabii asıl önemli olan, sağlıkla ilgili önlemleri bu maddeler arasında görmek de isterdik. Paket daha çok ekonomik içeriğiyle dikkat çekmektedir. İş dünyası bu paketi bu haliyle beğeneniler, fakat seyahat acenteleri için özel bir önlem maddesi göremedik. Hava yolları için sadece THY’ye özel tedbirler alınacak olması söz konusu. Özel hava yollarına da aynı iyileştirmeler uygulanmalıdır. Uçak biletinde KDV’nin yüzde 18’den yüzde 1’e geçici olarak indirilmesi yerine kalıcı olarak yüzde 8’e indirilmesi daha doğru olur kanaatindeyim.
Seyahat Acentaları Yöneticileri Derneği (SAYD) Başkanı İlknur Fidan Kepez:
“Desteği kredi değil, hibe olarak bekliyoruz”
Ekonomik destek paketini yeterli bulmuyorum, daha kapsamlı olması gerektiğini düşünüyorum. Özellikle otel konaklama hizmeti verenleri pakete dahil etmişler. Ama en son aldığımız bilgiler doğrultusunda seyahat acentelerini de bu kapsama dahil edildiklerini öğrendik. Fakat dediğim gibi daha detaylı destekler bekliyoruz. Bu desteği de özellikle kredi değil, hibe olarak bekliyoruz. Çünkü zaten şu anda biz kendimiz krediyi alabiliyoruz. Bununla birlikte personel desteği de bekliyoruz. Şu ana kadar acentelerin yüzde 90’ı ya personelini işten çıkardı ya da izne çıkardı. Turizm böyle bir sektör zaten. Kimseler gelmezse, kapılar kapanırsa hareket kabiliyetiniz de kalmıyor. Kapsamlı genişletilmiş bir paket bekliyoruz. 
Gastronomi Turizmi Derneği (GTD) Başkanı Gürkan Boztepe:
“Hava yoları ve acenteler için özel bir çalışma yapılmalıydı”
Ekonomik paket beklenen bir çalışma, bunun için teşekkür etmek lazım. Ama hava yolları ve seyahat acenteleri için özel bir çalışma yapılması gerekmekte diye düşünüyorum.
COVID-19 SALGININ OLASI ETKİLERİNİ AZALTMAYA YÖNELİK CUMHURBAŞKANI RECEP TAYYİP ERDOĞAN’IN AÇIKLADIĞI 100 MİLYAR TL’LİK PAKETTE ŞU MADDELER YER ALIYOR:
1- Perakende, AVM, Demir-Çelik, Otomotiv, Lojistik-Ulaşım, Sinema-Tiyatro, Konaklama, Yiyecek-İçecek, Tekstil-Konfeksiyon ve Etkinlik-Organizasyon sektörleri için Muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primlerinin Nisan, Mayıs ve Haziran ödemelerini 6’şar ay erteliyoruz.
2- Konaklama vergisini kasım ayına kadar uygulamayacağız.
3- Otel kiralamalarına ilişkin irtifak hakkı bedelleri ve hasılat payı ödemelerini Nisan, Mayıs ve Haziran ayları için 6 ay süreyle erteledik.
4- İç havayolu taşımacılığında 3 ay süreyle KDV oranını yüzde 18’den yüzde 1’e indiriyoruz.
5- COVİD-19 salgınıyla ilgili tedbirlerden etkilendiği için nakit akışı bozulan firmaların bankalara olan kredi anapara ve faiz ödemelerini asgari 3 ay öteleyecek ve gerektiğinde bunlara ilave finansman desteği sağlayacağız.
6- İhracattaki geçici yavaşlama sürecinde kapasite kullanım oranlarının korunması amacıyla ihracatçıya stok finansmanı desteği vereceğiz.
7- Bu dönemde işlerinin olumsuz etkilendiğini beyan ederek talepte bulunan esnaf ve sanatkârların Halkbank’a olan kredi borçlarının, Nisan, Mayıs ve Haziran anapara ve faiz ödemelerini 3 ay süreyle ve faizsiz olarak erteleyeceğiz.
8- Kredi Garanti Fonu limitini 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkartacak, kredilerde önceliği gelişmelerden olumsuz etkilendiği için likidite ihtiyacı oluşan ve teminat açığı bulunan firmalar ile KOBİ’lere vereceğiz.
9- Vatandaşlarımız için uygun ve avantajlı şartlarda sosyal amaçlı kredi paketleri devreye alınmasını teşvik edeceğiz.
10- 500 bin liranın altındaki konutlarda kredilendirilebilir miktarını yüzde 80’den yüzde 90’a çıkartacak, asgari peşinatı yüzde 10’a düşüreceğiz.
11- Virüsün yayılmasına karşı alınan tedbirlerin etkisiyle Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında temerrüde düşen firmaların kredi siciline “mücbir sebep” notu düşülmesini sağlayacağız.
12- Stopaj gibi kaynağında yapılan kesintilerin ödemelerini içeren muhtasar beyannamelerin sürelerini 3 ay erteliyoruz.
13- Asgari ücret desteğini devam ettireceğiz.
14- Mevzuatımızdaki esnek ve uzaktan çalışma modellerinin daha etkin hale getirilmesini temin edeceğiz.
15- Kısa Çalışma Ödeneğini devreye alacak, bundan faydalanmak için gereken süreçleri kolaylaştırılacak ve hızlandıracağız. Böylece faaliyetine ara veren iş yerlerindeki işçilere geçici bir gelir desteği verirken, işverenlerin de maliyetini azaltmış olacağız.
16- En düşük emekli maaşını 1.500 liraya yükseltiyoruz.
17- Emeklilerin bayram ikramiyesini Nisan ayı başında ödüyoruz. Yine emeklilerimizin maaş promosyon ödemelerinin de, şubelere gitmelerine gerek kalmaksızın, doğrudan hesaplarına yatırılmasını sağlıyoruz.
18- Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığımızın belirlediği kriterlere göre ihtiyaç sahibi ailelere yapılacak nakdi yardımlar için ilave 2 milyar liralık bir kaynak ayırıyoruz.
19- İstihdamdaki sürekliliği temin etmek amacıyla 2 aylık telafi çalışma süresini 4 aya çıkartıyoruz.
20- Küresel tedarik zincirlerindeki aksama ihtimaline karşı hem üretimde hem de perakende de belirlediğimiz önceliklere göre alternatif kanallar geliştireceğiz.
21- Tek başına yaşayan 80 yaş üstü yaşlılarımız için, sosyal hizmet ve evde sağlık hizmetlerinden oluşan periyodik takip programını devreye alıyoruz.
#covid-19 #ekonomiktedbirpaketi #cumhurbaşkanıreceptayyiperdoğan #turizm #seyahatacentaları #taşımacılık #gastronomi #koronavirüs #paket
