Gastronomi 4.0, Gıda ve Mutfağın Geleceğini Nasıl Şekillendiriyor?

İndus Danışmanlık Kurucu Danışmanı / M.Efsun Yüksel Tunç

 İçinde bulunduğumuz zamanda teknolojinin çok hızlı gelişmesi ile robotlar, yapay zekâ, 3D yazıcılar, artırılmış gerçeklik, nesnelerin interneti ve bulut sistemi gibi çok sayıda yeni nesil teknolojik gelişmeler yaşamın her alanında yer almakta ve işletmelerin rekabet avantajı sağlanmasında teknolojinin getirdiği bu dijital yenilikler önemli rol oynamaktadır. İfade edilenlere baktığımızda, Covid-19 salgını sonrasında teknoloji kullanımının artacağı ve hayatın dijital yöne doğru evrimleşeceği aşikardır. Buna bağlantılı olarak, Covid-19 sonrası turizmi eski gücüne döndürme sürecinde otellerin online rezervasyon motorları, mobil uygulamalar, dijital concierge hizmetleri, anahtarsız giriş sistemleri ve otomatik check-in/out gibi teknolojileri oteller maliyet düşürücü olarak yapılarına entegre etmek zorunda kalacaklardır. Güzel bir örnek olarak, Noida’daki (Hindistan) bir şehir iş oteli olan Crowne Plaza Greater Noida, salgın sonrası için VR Deneyim Merkezi ve WAVE isimli bir satış kanalı oluşturarak müşterilerine sanal deneyim fırsatı sunmayı ve küresel dağıtımı sanal rezervasyon işlemi ile gerçekleştirmeyi hedeflemiş ve harekete geçmiştir.

Benzer bir örnek Covid-19’dan çok önce, dijital dönüşüm uygulamaları kapsamında 2014 yılında Starwood Hotel Grubu kat görevlisi olarak robotları kullanmaya başlamış ve Amerika’da yer alan Wynn Las Vegas ve Alott odalarda misafirlerin havlu, diş macunu ve benzeri ihtiyaçlarının karşılanması için sanal asistanlardan faydalanma yoluna gitmiştir. Robot garsonlar, yazılım sayesinde müşterilerin isimlerini hitap edebilir ve müşterilerin daha önce verdiği siparişleri hatırlayabilir ve hatta müşterilere yeni ürün ve hizmet seçenekleri hakkında bilgi verebilir. Dünyaca gerçek bir uygulama, hepimizin yakından tanıdığı, Pizza Hut restoranı, Uzakdoğu’daki restoranlarında ‘Pepper’ adında robot garsonu hizmete sunmuştur. Bu robot garson hem müşterilerin yemek siparişlerini hem de müşterilerden hesap ücretini alabilmektedir. Yine Tayland’da 2010 yılında açılan ünlü Japon Hajime restoranı, samuray kostümlü 4 tane robot garson, mutfak ekibi tarafından alınan siparişleri misafire servis etmektedir. Tüm bu teknolojik yatırımların nedenleri, işletmeler arasında rekabet ortamının günden güne artması, Covid-19’un dijitalleşme sürecini hızlandırması ve bundan dolayı işletmelerin rekabet avantajı elde etmek için teknolojinin getirdiği yeni hizmet ve uygulamaları takip etmek zorunda kalmalarıdır.

Gastronomi 4.0 dönemi…

Günümüzde artık Gastronomi 4.0’dan bahsedilmektedir. Yukarıda bahsettiğimiz tarzda dijital dönüşümlerin birçok sebebi vardır. Bu sebeplerden bir tanesi, bugüne kadar yaşanan ve gelecekte de artarak yaşanacak olan küresel kıtlık ve açlık tehlikesidir ve bu konu Birleşmiş Milletlerin (BM) odaklandığı konularından biridir. İnsan ömrünün uzaması ve doğum oranlarındaki artışın sebep olduğu nüfus artışı sürdürebilir yiyecek-içecek politikalarının önemini giderek artırmaktadır. Yemeğin yüzyıllardır içinde bulunduğu yolculuğunda; sosyal, kültürel, teknolojik, felsefi, politik ve sanatsal alanlardaki değişimler bu değişim ve gelişime katkıda bulunmuş ve gerek gıdayı gerekse mutfağı etkilemiştir. Bu değişim Nouvelle Cuisine, Avant-garde, Haute Cuisine, Moleküler Mutfak, Yeni Global Mutfak, Nbn Mutfak, Dijital Mutfak gibi yeni eğilimleri ortaya çıkarmıştır. Ulusal Restoran Birliği’nin Amerika’da 2030 yılı için yayınladığı raporda; restoranların rekabet içinde olmaları için, lezzetli yemekler yapmaları ve çok iyi servis hizmeti vermelerine ek olarak teknoloji ve bilgiye de hâkim olmaları gerektiği ifade edilmiştir. Ayrıca verilere dayalı kararlar, tedarik zinciri lojistiği, menü geliştirme, eleman ve müşteriler için aplikasyonların da önem kazanacağı vurgulanmıştır.

DNA analizine göre yiyecek içecek servisi

Oteller dışında restoranlarda da benzer dijital dönüşüm uygulama örneklerine rastlanmaktadır. Bu kapsamda otel restoranları ve diğer restoranlarda temizlik hizmetleri, barmen, şef, garson ve barista hizmetleri robot garsonlar tarafından gerçekleştirilmekte, artırılmış gerçeklik uygulamaları sunulmaktadır. Bunlar için kiokslar ve dijital menüler kullanılmakta, bunların dışında 3D yazıcılar sayesinde değişik tasarımlı ve lezzetli yiyecekler menülerde yer almakta, online masa rezervasyonları yapılmakta, restoranlar gelmeden önce üç boyutlu olarak sanal ortamda ziyaret edilmekte ve müşteriler beğendikleri yiyecek ve içecekleri restorana gelmeden önceden sipariş edebilmekte ve müşteri restoranda bekleme süresinden kazanç sağlarken restoranlar da hızlı servis imkanı ile aynı masada daha fazla müşteri ağırlama imkanı bulabilmektedir. Şaşırtıcı sayılabilir bir gelişme de 2050 yılından sonra otel ve restoran müşterilerinin DNA analizleri yapılarak, sonuçlar doğrultusunda onların damak tatlarına uygun yiyecek ve içecek servislerinin yapılabileceği öngörülmektedir.

Restoranlar, eskiden kâğıt -kalem ile yaptırdıkları memnuniyet ölçümünü artık online olarak müşterilere gönderilen e-mail, mobil uygulamalar veya tablet menüler üzerinden gerçekleştirme imkanına sahiptirler. Bu yöntem restoranlara müşterilerden hızlı geri dönüş almalarını sağlayabildiği gibi müşterinin talep ve beklentilerini daha çabuk karşılama fırsatı da sunmaktadır. Ek olarak teknolojinin bu hızlı gelişmesi ile restoranlar, üretim malzemeleri ve çeşitli ekipman teminlerinin sağlanmasında sürücüsüz araçları tercih edebilir. Bu lojistik giderlerinin düşmesini sağlarken büyük resimde maliyet azalmasına neden olabilir. İşletme, ürünü araç içinde ona gelen bir kod ile teslim alabilir. Ayrıca paket servis hizmeti veren yiyecek işletmeleri de sürücüsüz araçlar aracılığı ile yiyecek servislerini gerçekleştirirken maliyet faydası sağlayabilir. Bu bağlamda İngiltere’deki Uber Eats dış kaynak kullanımı için güzel bir örnektir.

Restoranlarda nesnelerin interneti (IoT) teknolojisi sayesinde, sensör donanımlı ekipmanlar sayesinde mutfaktaki ekipmanların bakımı gerçekleştirilir, hızlı, hatasız ve daha az insan gücünden faydalanabilinir. Bu sayede restoranlar iş gücü maliyetlerinde önemli ölçüde avantaj sağlayabilir. IoT dışında restoran işletmeleri büyük veri teknolojisinden de faydalanarak, geçmiş dönem müşteri ve satış hacimlerini analiz ederek, doğru stok ve sipariş yönetimi sağlayabilir. Büyük veri teknolojisi kullanan restoranlar müşterilerin davranışlarını anlayarak ve onların talep ve bekletilerini tahmin ederek hem kaynak tasarrufu hem de mükemmel bir müşteri deneyimi sağlayabilir. Restoranlarda üç boyutlu görüntü ve sanal ortamların oluşmasını sağlayan sanal gerçeklik teknolojisi de yaygın olmamasına rağmen bazı restoranlarda kullanılmaya başlamıştır. Buna güzel bir örnek, Londra’da dünyanın ilk 3d yazıcısı ile yemek üreten Food Ink, 2016’dan bu yana,  restoranın da müşterilere farklı deneyim sunmak için sanal gerçeklik gözlükleri verilmekte ve bu gözlükler sayesinde müşteriler yemek yeme sırasında farklı sanal ortamlarda bulunma şansına sahip olabilmektedir.

Geleceğe yeni nesil teknolojiler taşıyacak

Seyahat edenler, farklı kanallardan kişiselleştirilmiş deneyim yaşamak istemekte ve bu deneyim içerisinde gelişen teknolojinin de kullanımını oldukça fazla talep etmektedir. Amadeus tarafından, 2017 yılında yapılan bir araştırmada; seyahat edenlerin %57’si, markaların ve işletmelerin müşterilerinin bilgilerini kişisel tercihlerine veya geçmişteki davranışlarına göre uyarlaması gerektiğini belirtmiştir. Bununla birlikte bir seyahat acentesi, veri odaklı yaklaşım ile elde ettiği müşterilerinin kişisel bilgilerini uyarlamışsa, seyahat edenlerin %36’sı bu hizmet için acentelere daha fazla ödeme yapabileceğini belirtmiştir. Seyahat edenlerin %44’ü araştırma ve rezervasyon işlemlerini mobil akıllı telefonla yaparken ilginç bir veri olarak da %65’i WiFi olmayan otellerde konaklamayı tercih etmeyeceğini ifade etmektedir.

Teknoloji kullanıldığında, müşterilerin restoranı ve oteli ziyaret etme oranının %5 civarında ve ortalama harcamalarının da %20 civarında artış gösterdiğini belirlenmiştir. Geleneksel pazarlama yerini dijital pazarlamaya bırakmaktadır. Oteller ve restoranlar yüz tanıma, büyük veriyi kullanma ile müşterilerinde eşsiz deneyimler oluşturabileceklerdir. Araştırmalar ile ortaya çıkmıştır ki, yeni nesil dijital tüketiciyi tanımak ve onlara kapsamlı dijital müşteri deneyimi sunmak otel ve restoranların kendilerini geleceğe taşımları için son derece önem göstermektedir. Otel ve restoran seçiminde, klasik faktörlere ek olarak, dijital teknolojiler yeni nesil tüketici beklentilerini karşılamakta en etkili hususların başında gelmektedir.

#gastronomi4.0 #gastronomi #dijitaldönüşüm #turizmdedijitalleşme #covid19sonrasıdijitalleşme #IoTteknolojisi

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir