Röportaj: Hatice Ünal Bilen
Ultra Her Şey Dahil konseptiyle Dalaman’da misafirlerini ağırlayan Hilton Dalaman Sarıgerme Resort & SPA, golf sahası yatırımı için ilk kazmayı 2018 yılında vurmaya hazırlanıyor. 2019 yılında hayata geçmesi planlanan 27 delikli golf sahasının Marmaris’ten Fethiye’ye uzanan bant üzerinde bölgesinde bir ilk olacağını kaydeden Otel Genel Müdürü Ali Tunç Batum, yatırımın aynı zamanda bölge turizminin 12 aya çıkması ve sektörün çeşitlenmesi açısından da büyük değer taşıdığını söyledi.
Hotel restaurant & hi-tech’e Dalaman ve Türkiye turizmini değerlendiren Batum, yatırımın 2017 ve 2018 planlamaları hakkında ayrıntılı bilgiler veren röportajında şu konulara değindi:
“Golf sahası için ilk kazmayı 2018’de vuracağız”
Hilton Dalaman Sarıgerme Resort & SPA’da bir araya geldiğimiz Batum, yatırımın ilk olarak golf resort hizmeti vermek üzere açıldığını belirterek, “Otelimiz 2009 yılından bu yana hizmet veriyor. İlk önce golf resort anlamında hizmet vermek için açılmış. Fakat izinlerle ilgili sorunlar yaşandığı için hala golf sahasını açamadık. Ancak 2018 yılında ilk kazmayı vurmayı düşünüyoruz. Çünkü Dalaman’da çok büyük bir tahsis sahibiz. Tahsisimiz yaklaşık 1.5 milyon metrekare. Bunun şu an yalnızca 170 bin metrekaresinde otel var. Geri kalan kısmı golf sahası. Yatırımın ilk amacı bölgeye golf’ü getirmek. Çünkü golf aslında bir kış, ilkbahar ve sonbahar sporu. Dolayısıyla bölgenin turizmini 12 aya çıkarması söz konusu. Turizmin çeşitlenmesi açısından da bu çok önemli” dedi.
Dalaman’da ilk olacak
2019 yılında açılması hedeflenen golf yatırımının maliyetiyle ilgili kabaca bir tahminde bulunan Batum, “Şu ana kadar buraya yapılan net yatırımın toplam tutarını bilmiyorum ama golf yatırımı 9-10 milyon euro arasında minimum bir maliyet gerektiriyor” dedi. Marmaris’ten Fethiye’ye uzanan bant üzerinde tek golf sahası olma özelliğini taşıyacak yatırımın tek başına yeterli olmadığının da altını çizen Batum, “Çevrede başka golf sahalarının da açılması lazım ki, bölgemiz bir golf destinasyonu olarak algılanabilsin. Çünkü golf oynayanlar için en önemli şey, sahalar. Dolayısıyla bizde oynadıktan sonra başka gidebileceği sahalar yok. Burası Dalaman’da tek olacak. Bir tane Bodrum’da var. Antalya’da çok var ama Bodrum 2.5 saat, Antalya 3 saat. Dolayısıyla oralara götürmek başka bir uğraşı bizim için.” dedi.
“Bölge turizmini 12 aya yayacak”
Yatırımın Dalaman ve çevresindeki turizm destinasyonları için önemine de vurgu yapan Batum, “Marmaris’ten tutun Fethiye’ye kadar çok önemli. Bu bölgenin kış turizmini hareketlendirmeye başlayacak bir projeden bahsediyorum. Bölgede mass turizm istemiyorsak ki hiçbirimizin buna gönlü yok! Eminim daha niş, çok daha paralı misafirin gelip konakladığı, 12 ay boyunca hizmet veren ve iktisadi olarak da daha fazla girdi sağlayacak bir misafir kitlesini buraya çekecektir. Aynı zamanda yat turizmi de buna bağlı olarak gelişir. Yat turizmi için zaten Göcek Marina ve Marmaris Marina var. Sanırım Dalyan’da da bir proje var ama o nasıl ilerliyor bilemiyorum. Bölgemizde çok enteresan gelişmeler yaşanıyor. Yani biz bu yatırımları yapmaya hazırız. Ama turizmin aynı zamanda bu konjonktürel, siyasi ve jeopolotik çalkantılardan kurtulması gerekiyor.” dedi. Bakanlık desteği ile beraber bunun yeterli olmadığının da altını çizen Batum, “Bu destekler çok önemli ama Türkiye’nin ve bölgenin algısı jeopolotik durumun etkisi dışına çıkamıyor. Son iki senedir krizlerle baş etmeye çalışıyoruz. İnşallah bu olumsuz durumlardan kurtulduğumuzda daha farklı konular konuşacağız. 29 senedir bu sektördeyim. Uzun senelerdir herkes ‘Antalya’yı niye böyle yaptık, hay Allah Marmaris’i bilemedik’ diye yakındı durdu. Mass turizm, ucuz turizm derdine çok insan geldi ama getirisi az oldu. Dalaman şu anda bu yatırımın yapılabileceği ender bölgelerden biri ve gerekli alt yapımız da var. Nesi var? Havaalanı var, yat limanları var. Üzerine golfü de eklediğinizde bölge ciddi manada niş bir turizm kitlesini çeker” dedi.
Uluslararası bir yarışmayla açılacak
Tunç Batum, golf sahasını uluslararası bir yarışmayla açmayı hedeflediklerini belirterek sözlerini şöyle sürdürdü: “Çünkü uluslararası yarışmalar düzenleyebileceğimiz 27 delikli bir sahamız olacak. Tanıtım amaçlı dünyaca ünlü oyuncular getireceğiz.” Bu noktada hava yolu ulaşımının en önemli konuların başında geldiğini kaydeden Batum, “Dalaman 15 dakika. Avrupalı İngiltere’den Almanya’dan 2.5-3 saatte buraya ulaşacak. 15 dakika sonra otele gelecek. Kendi evinden çıktığı zaman maksimum 4.5-5 saatte de golf oynayabilecek. Ki bu Avrupalı için çok önemli bir olay. Bu sebeple de Dalaman Havalimanı’nın bir Hab olarak kabul edilmesini çok istiyoruz” dedi. Antalya’nın da bu konuda büyük uğraşlar verdiğini ifade eden Batum, “Onlar biraz daha becerdi bu işi. Antalya, direkt uçuşları çok alan bir havaalanı. Bizde ise uçuşlar Nisan ayında başlar Kasımın ortasında kesilir” diye konuştu.
Bu anlamda başta THY olmak üzere havayolu şirketlerinden destek beklediklerini açıklayan Batum, “İşte o zaman Avrupalı turistler kışın bile daha rahat gelebilirler. Çünkü burada çok ciddi İngiliz yerleşkesi var. Bizim ana pazarımız da İngiltere. Onların burada bir sürü evleri, konutları var. Dolayısıyla biz bilerek o imkanı kendi kendimize kapatıyoruz” dedi.
“En büyük rakibimiz Antalya”
Turizmde yaşanan kriz dışında bölgenin en büyük rakibinin Antalya olduğunu aktaran Batum, “Tabii ki Antalya’ya göre daha küçük montanlı bir rakibiz. Antalya’da 250’nin üzerinde beş yıldızlı otel varsa Fethiye ve Marmaris’i de dahil edersek bölgede taş çatlasın 30 adet beş yıldızlı otel ya vardır ya yoktur. Bu otellerin bir şekilde sezonlarını uzatmaya ihtiyacı var. Uzatma da ancak bölgeye uçuşların sağlanmasıyla mümkün olur. Nedir bu uzatma? Bunu Avrupa’yla gerçekleştiremiyorsak iç pazarda yapmamız lazım. Bunun da tek yolu iç pazarda toplantı gruplarını bölgeye getirmek” diye konuştu.
“İç pazar uçuş fiyatları dengesizliği ve Antalya’ya olan aşırı destek bizi üzüyor”
Antalya ile otel fiyatlarındaki rekabeti uçak fiyatlarında yakalayamadıklarını vurgulayan Batum, şöyle devam etti: “Biz otel fiyatlarında hep rekabetçiyiz; Antalya’nın fiyatlarına yaklaşabiliyoruz ama uçak fiyatlarında anormal bir uçurum var. Örnek veriyorum, Antalya’ya 150 TL’ye uçuyorsanız Dalaman’a aynı tarihte 550 TL’ye uçuyorsunuz. Elbette biz şunu kabul ediyoruz, buraya uçan uçağın boş dönme ihtimali yüksek, 150 alıyorsanız boş dönüşü de hesap edip 350 alın ama 550 almayın diyoruz. Dolayısıyla bizim için şu anda en büyük handikaplardan biri, iç pazar uçuş fiyatlarının arasındaki dengesizlik ve Antalya’ya olan aşırı destek. Tamam onu da anlıyoruz. Orada çok otel var, turizmin ana merkezi. Ama burası da ciddi anlamda gelişmekte olan bir bölge ve çok ciddi oranda bu uçak fiyatlarıyla uğraştığı için kendinden yemek zorunda kalıyor. Bu sürdürülebilir bir şey değil ve mutlaka bir dengeye oturması gerekiyor.”
Bu konuda Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığı’ndan daha hakkaniyetli bir yaklaşım beklediklerini söyleyen Batum, “Antalya ile aramızdaki farkın üç katı olabileceğine inanmıyorum. Daha kontrollü bir fark olması bizim için yeterlidir. Yoksa aynı fiyatta olsun diye bir talebimiz yok” dedi.
İç pazardaki uçuş fiyatlarındaki dengesizliğin turizm sezonunun altı aylık döneme bağlanarak tıkanmasına sebep olduğunun altını çizen Batum, “Burada en erken Mart ayında biz açılırız, en geç yine Kasım ayında biz kapanırız. Hilton Dalaman Sarıgerme olarak hakikaten bölge için delicesine uğraşan bir oteliz. Karlı bir yaklaşım mı, değil elbette. Ama uzun vadeli düşünüp, kongre ve toplantı gruplarını getirmek için bunu yapmak zorundayız” dedi.
“İngiltere’den kış boyunca haftada 1-2 uçuş denenebilir”
Buna karşın uluslararası uçuşların belli bir risk oluşturabileceğini anlatan Batum, “İngiltere’den kış boyunca haftada bir iki uçuş denenebilir ve ben bu uçakların yüzde 100 dolacağına ve yaz sezonunu layıkıyla destekleyeceğine eminim. Aynı şekilde THY ve Anadolu Jet, artık her kim uçacaksa, parasal açıdan karşılığını alacaklarından eminim. Ama bölgemizin kışın ve bahar aylarında biraz daha desteklenmesi lazım. Yazın zaten bir problem yok, her şey yolunda gidiyor” dedi.
“Rezervasyonlarda 2016’ya göre %10 artış görüyoruz”
Bu yılla ilgili kısa bir değerlendirme de bulunan Tunç Batum, “Biz Türk insanı olarak krizlerle yaşamaya alışkınız. Dolayısıyla krizi bir yere kadar bahane edebiliyoruz. Krize adapte olup bir şekilde kendi yolumuzu bulmaya çalışıyoruz. Tabii biraz önce de söylediğim gibi, jeopolitik durumun bizim için rahatsız edici bir tarafı yok mu, şüphesiz var. Geçen sene çok ciddi bir kriz yaşadık. Türkiye’de 16 tane bomba patladı. Tüm bunları yönetip insanları dışarıdan getirmeye çalışmak hakikaten çok zor oldu. Geçen sene hakikaten savaştaydık ve içinden de olabildiğince yara almadan çıkmaya çalıştık” dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu yıl bir parça daha önümüzü görebiliyoruz. Rezervasyonlarda geçen seneye göre yaklaşık yüzde 10 civarında bir artış görüyoruz. Geçen sene 110 bin geceleme yaptıysak, bu sene yaklaşık 120 bin geceleme yaparız diyoruz. Fakat asıl yapmamız gereken geceleme sayıları 2011-14 deki gibi, 140-150 binler olmalı.”
“Geçen yıl fiyatlarımızı yüzde bölgesine göre 15-25 arası kırdık ama kalitemizden asla taviz vermedik”
Geçen yıl kırdıkları yüzde 15’lik fiyatları bu yıl bir miktar toparlayarak 2015’e göre yüzde 10 arttırdıklarını açıklayan Batum, turizmde en iyi sezon olarak gösterilen 2013- 2014 ve 2015 sezonlarına kıyasla o zamanki dolulukların yüzde 30 gerisinde olduklarını belirterek, “Bu toplam gelirin de neredeyse yine aynı oranda gerisinde olduğumuzu gösteriyor” dedi. Turizmde yaşanan krizin etkisiyle belli miktarlarda fiyat kırmalarına rağmen kaliteden asla taviz vermediklerini açıklayan Batum sözlerini şöyle sürdürdü: “Her şeye rağmen kaliteden taviz vermiyoruz, veremeyiz de zaten. Hilton markası olarak belli bir çizgide olmak gerekiyor. Bununla birlikte destinasyonumuzu pazarlamak için çok emek ve para harcıyoruz.”
Batum, bu doğrultuda yaklaşık sekiz aydır İngiltere’de bir halkla ilişkiler ajansı ile pazarlama faaliyetleri yürüttüklerinin söyledi. Bu çalışmalar sayesinde olumlu gelişmeler kaydettiklerini aktaran Batum, “Tohumlama stratejisi olarak tabir ettiğimiz dolaylı pazarlama faaliyetlerimiz akabinde İngiltere pazarımızda yüzde 10’luk bir artış elde ettik. Çalışmalarımız ilerleyen dönemlerde de farklı şekillerde devam edecek.” diye konuştu.
“2017 çok kolay geçmeyecek”
2017 turizm sezonuna dair görüşlerini de paylaşan Batum, “Türkiye’de jeopolotik koşulların değişmemesi halinde turizmde Rusya ve Ortadoğu haricinde çok büyük artışlar beklemiyoruz. Jeopolotik durum şu ankiyle aynı kalırsa mevcudu sabit tutmakta bile zorlanabiliriz. Yalnızca Rusya, Ukrayna ve iç pazarla geçtiğimiz senelerin rakamlarına ulaşılması 2018 yılında bile çok kolay olmayacak. Avrupa’yla ilişkilerimizi düzelttiğimiz takdirde artışlarımız da ciddi oranda yükselecek” dedi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın İŞKUR SGK teşviklerinden memnun olduklarını ve devamlılığını beklediklerini belirten Batum, “Tekrar devletimizden ve Bakanlığımızdan beklediğimiz en önemli destek bölgeye uçuşların ucuzlatılması ve sayılarının artırılması. Çünkü siz ne yaparsanız yapın, uçuş olmadığı sürece turist çekme şansımız da yok. Her şey uçuşa bağlı” şeklinde sözlerini tamamladı.
